Als ik mijn kast open, vind ik daar met gemak drie/vier shirts die ik eigenlijk nooit draag. Had je me dit gevraagd tussen mijn 18e en 21e, dan was dat aantal nog een stuk hoger geweest. En niemand vond daar wat van. Verkeerde keuzes maken met je geld, miskopen doen, het hoort erbij. Je leert ervan. En het volgende zakgeld besteed je weer iets beter.
De jongeren van het Bouwdepot hebben die oefening vaak niet gehad. Zij krijgen geen zakgeld, hebben geen financieel vangnet en zitten vaak voor hun 21e al zo ver in de schulden, dat ze elke cent van hun uitkering driedubbel moeten omdraaien.
Deze onfortuinlijke doelgroep valt in het systeem tussen wal en schip. Tussen je 18e en 21e kun je namelijk wel bijstand aanvragen als je (nog even) niet naar school of werk kan, maar deze is 280 euro. Dat is dus 280 euro om een woning, zorgverzekering, studie, eten, telefoon, openbaar vervoer, en ga zo maar door van te betalen. Zonder dat je voor een onverwachte rekening of het vooruit betalen van de borg voor een kamer terug kunt vallen op je ouders of andere familie. Een rekensom die onder aan de streep zelden uitkomt. Hierdoor word je op jonge leeftijd in het diepe gegooid, en moet je direct leren omgaan met geld. Om de maatschappelijke vooroordelen over je uitgaven als ‘probleemjongere’ nog maar achterwege te laten.
Wat gebeurt er dan als je deze jongeren – regelvrij en in vertrouwen – 1.050 euro per maand schenkt om hun leven op orde te krijgen en aan de toekomst te werken?
De doelen van Imane (21) weken weinig af van haar gemiddelde leeftijdsgenoot. Ze wilde dolgraag haar rijbewijs halen en sparen voor een zelfstandige woning. Maar om zonder ‘oefengeld’ gelijk de juiste keuzes te maken, is zo makkelijk nog niet.
Imane: “Doordat ik zonder 1 cent het huis van mijn moeder verliet, heb ik mezelf met een creditcard een beetje in de schulden gewerkt. Toen ik in de schulden zat, ging ik gewoon bijna niet naar buiten, want letterlijk alles kost geld: openbaar vervoer, wat leuks doen, een broodje, ik kon niet eens een flesje water van 1,- kopen. Ik ben sinds een paar maanden weer schuldenvrij gelukkig.
“Toen ik hoorde dat ik geld van het Bouwdepot zou ontvangen, had ik niet veel vertrouwen in mezelf. Ik dacht: ik ga al dat geld uitgeven aan shoppen, chillen, spenden hier, spenden daar. Ik dacht echt dat ik het niet zou kunnen.”
In het begin van het project ging het inderdaad een beetje mis. Ik ging los in de winkels. Maar toen heb ik mezelf weten te remmen. Mijn begeleider heeft me geholpen met grenzen te stellen en focussen op mijn doelen. Zij gaf me de wake-up call die ik nodig had: ‘Imane, je weet waarvoor je dit doet’. Inmiddels kan ik wat sparen. Had ik dit meteen gedaan, dan had ik meer kunnen sparen. Maar ik vind het niet erg, want van fouten leer je. Ik train mezelf nu voor de toekomst.”
Doordat Imane voor het eerst de vrijheid had om een keer een fout te maken met geld, een keer een spreekwoordelijke ‘miskoop’ te doen, heeft ze nu zelf ervaren waar ze haar geld wél aan wil uitgeven. Zelf fouten maken ligt ten grondslag aan elke vorm van ontwikkeling. Je wordt er een zelfstandiger mens van. En die kans verdient iedereen. Ook jongeren die deze foutmarge niet vanuit huis meekregen.
Het Bouwdepot zorgt zo voor het fundament van waaruit de jongeren door kunnen groeien. En waarin ze in de toekomst hopelijk nog veel meer ruimte krijgen voor fouten. Ik gun Imane van harte dat als ze over een paar jaar haar (hopelijk goed gevulde) kast opent, ze ook een paar miskopen aantreft.